بسيجي ؛ پيرو ولايت ، پويا و پيشرو (تعاريف پيشنهادي براي بسيج و انواع عضويت هاي اين نهاد انقلابي)
بسيج مجموعه اي (نهادي) است مردمي، فراگير و در عين حال منسجم، پويا، پيش رونده و پيش برنده، متشکل از عناصري متعهد به قانون و معتقد به ارزش‌هاي الهي و انساني و آماده حضور در ميدان‌هاي مختلف موردنياز جامعه. اين نهاد مردمي در راستاي حاکميت دين خدا و همچنين حمايت از مظلومان و تحقق حکومت مستضعفان در جهان، در 5 آذر 1358 هجري شمسي، به فرمان حضرت امام خميني (ره)، براي پاسداري از انقلاب اسلامي و دستاوردهاي آن و کمک به پيشرفت و سازندگي همه جانبه کشور و ايجاد و افزايش قدرت بازدارندگي دفاعي جمهوري اسلامي ايران، تشکيل و تحت امر سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار گرفت.
شرح مؤلفه‌هاي مطرح شده در تعاريف:
1- بسيج نهاد است چون از قابليت انعطاف پذيري ويژه برخوردار است و مي‌تواند خود را با شرايط مختلف کشور و نياز روز جامعه تطبيق داده و در تمام عرصه‌هاي موردنظر حضور پيدا کند.
2- داراي روحيه جهادي و انقلابي است، چون همواره به شکل پويا و پرتحرک در صحنه حاضر مي‌شود و با سرعت و پرشتاب و در عين‌حال با تدبير و به شکل منطقي عمل مي‌کند و هرگز از فعاليت و تلاش سازنده باز نمي‌ايستد.
3- پيش رونده است، چون پرچمدار حرکت جهادي در ابعاد مختلف مادي و معنوي است و پيش برنده است چون موتور محرکه نظام و انقلاب به‌شمار مي‌رود و جسارت و جرأت حرکت را در ديگران ايجاد مي‌کند.
4- ولايي است، چون همواره گوش به فرمان ولايت و آماده اجراي فرامين و رهنمودهاي رهبري است و در گفتار و رفتار و کردار از ولي‌امر مسلمين پيروي مي‌کند.
5- مردمي است چون حيات آن در گرو حضور مردم است و همواره مورد حمايت و عنايت ملت قرار داشته و يک سازمان رسمي و دولتي محسوب نمي‌شود.
6- فراگير است چون همه آحاد جامعه از اقشار، صنوف و طيف‌هاي گوناگون مردم در نقاط مختلف جهان به ويژه مستضعفين و محرومين را شامل مي‌شود.
7- کمک به حاکميت قانون خدا را مورد توجه قرار داده، چون جهاني مي‌انديشد و ايجاد تمدن نوين اسلامي در جهت رشد و تعالي همه توده‌هاي مردم جهان را هدف قرار داده است.
8- حاکميت قانون (دين) خدا و همچنين حمايت از مظلومان و تحقق حکومت مستضعفان در جهان، هدف بسيار بزرگ و فراسازماني است که همه ارکان و اجزاي نظام اسلامي در آن نقش دارند و بسيج به عنوان بخشي از پيکره نظام اسلامي، در راستاي آن حرکت مي‌کند، اما همه مسئوليت را بر عهده ندارد.
9- پاسداري و حفاظت از دستاوردهاي انقلاب و کمک به سازندگي و توسعه کشور را به شکل همزمان مد نظر قرار داده، چون در عين حالي که بر حراست از اصول و ارزش‌ها و دستاوردهاي قبلي اصرار دارد، ايستا نيست و به کسب دستاوردهاي موجود اکتفا نمي‌کند.
10- رشد وتعالي توأمان مادي و معنوي جامعه را مطرح نموده چون همزمان با تلاش براي رشد معنوي جامعه، سلامت، آسايش و امنيت روحي و رفاهي مردم را نيز حائز اهميت مي‌داند.
11- در تعاريف پيشنهادي، به منظور عموميت بخشيدن حضور در بسيج، شاخصه‌ها و ويژگي‌هاي فردي اعضاي آن به شکل کلي مورد اشاره قرار گرفته و در ادامه، متناسب با سطح‌بندي آنها در عضويت‌هاي سه‌گانه تعريف شده است.
12- بسيج در ابتدا يک سازمان مستقل بود و بعداً تحت امر سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار گرفت.
عناوين پيشنهادي جايگزين به جاي عضويت هاي فعلي بسيج:
با توجه به اينکه؛ عناوين مورد استفاده براي تعريف برخي از عضويت‌هاي بسيج مانند؛ عضو ويژه و بخصوص عضو عادي، فاقد بار ارزشي و مفاهيم ديني و معنوي است، لذا عناوين ذيل جهت بررسي و بعضاً به‌عنوان جايگزين عناوين فعلي پيشنهاد مي شود؛
عناوين پيشنهادي و قابل بررسي:
عضو عمومي، عضو فراگير، همسو، هوادار، طرفدار، هواخواه، جانبدار، پيرو، تابع، محب، حبيب، مهرجو، مجير، مددکار، مدديار، همپا، همراه، همگام، همفکر، همپو، همسو، رهجو، پيشگام، پيشتاز، پيشرو، پيشقدم، پويا، پوينده، ياور، حامي، ساعي، کوشا، معين، امين، ياريگر، معاضد، پرچمدار، علمدار، ملازم، همدوش، مقتدر، خبير، بصير، نصير، ناصر، ناظر، مستعان، عليم، حکيم، قادر، فاتح، فتاح.
تقسيم بندي کلي بسيجيان:
بسيجي عضو يا منتسب: شامل؛ عضو عادي، عضو فعال، عضو ويژه
بسيجي غيرعضو يا غير منتسب: شامل؛ بسيجي عام، بسيجي خاص
عناوين برگزيده جايگزين:
1- عضو حامي، عضو ساعي، عضو معين
2- عضو خبير، عضو بصير، عضو نصير
3- عضو حامي، عضو معين، عضو ملازم
4- عضو همسو، عضو همگام، عضو همراه
5- عضو پويا، عضو کوشا، عضو همراه
6- عضو پيشقدم، عضو پيشرو، عضو پيشتاز
7- عضو پيشگام، عضو پيشرو، عضو پيشتاز
8- عضو حامي، عضو ساعي، عضو کوشا
9- عضو حامي، عضو ساعي، عضو پويا
10- عضو قادر، عضو فاتح، عضو فتاح
توضيح:
هر نوع از عضويت‌هاي سه‌گانه نيز مي‌تواند با شماره گذاري از 1 تا 3 يا از طريق افزودن و اختصاص صفت ويژه، ممتاز و عالي مانند؛ (حامي ويژه، حامي ممتاز، حامي عالي يا ساعي يکم، ساعي دوم و ساعي سوم) و امثال آن به سه طيف مجزا نيز دسته بندي شود.
تعاريف پيشنهادي عضويت‌هاي بسيج:
الف - تعريف عمومي (فراگير) بسيجي:
1- تمامي افراد متعهد به قانون و معتقد به ارزش‌هاي الهي و انساني و آماده حضور در ميدان‌هاي مختلف موردنياز جامعه، که کمک به تعالي بشريت و پيشرفت جوامع را هدف خود قرار داده‌اند.
2- تمامي افراد متعهد به قانون و معتقد به ارزش‌هاي الهي و انساني و آماده حضور در ميدان‌هاي مختلف موردنياز جامعه، که مبارزه با ظلم و کمک به تعالي بشريت و پيشرفت جوامع و استقرار و فراگير شدن عدالت در جهان را هدف خود قرار داده‌اند.
3- آحاد اقشار جامعه که به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران پايبند بوده و خدمت به نظام اسلامي، کشور و مردم را وظيفه خود مي‌دانند.
4- آحاد اقشار وظيفه مدار (متعهد به انجام درست وظايف) جامعه که به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران اعتقاد داشته و کمک به رشد و تعالي بشر و خدمت به همنوعان را وظيفه خود مي‌دانند.
5- فرد خبير و بصيري است که؛ نقش و وظيفه خود در قبال جامعه اسلامي را به درستي مي‌شناسد و در جهت رشد و تعالي بشريت و خدمت به جامعه، به آن عمل مي‌کند.
6- تمامي اقشار جامعه در ايران يا ساير نقاط جهان که ارزش‌هاي الهي و انساني و تعالي انسانها و پيشرفت جهان اسلام برايشان حائز اهميت است و در اين جهت تلاش مي‌کنند.
7- تمامي افراد متعهد به قانون و معتقد به ارزش‌هاي الهي و انساني که مبارزه با استکبار جهاني، دفاع از مظلوم و کمک به حاکميت دين خدا و استقرارعدالت، براي تعالي بشريت و پيشرفت جوامع را وظيفه خود دانسته و در اين جهت گام برمي دارند.
8- تمامي اقشار جامعه که واجد شرايط عضويت در بسيج هستند و اهداف و آرمان‌هاي آن را تأييد مي‌کنند.
توضيحات:
1- تعريف بسيجي به مفهوم عام آن، بايد در برگيرنده همه آحاد آقشار جامعه ايراني و غيرايراني باشد.
2- اين افراد يا به شکل رسمي در بسيج ثبت نام نموده و عضو بسيج هستند و يا واجد شرايط عضويت هستند و عملاً همسو با اهداف و آرمان‌هاي بسيج حرکت مي‌کنند، اما به دلايل مختلف، فعلاً عضو بسيج نيستند.
ب- تعاريف پيشنهادي براي اعضاي غير عضو يا غيرمنتسب بسيج:
1- بسيجي عام؛
1/1- به افراد غيرعضوي گفته مي‌شود که واجد حداقل شرايط عضويت در بسيج هستند.
2/1- افرادي هستند که از نظر فکري و رفتاري، همانند يک بسيجي عادي (حامي) عمل مي‌کنند، اگرچه ممکن است از نظر اعتقادي و ديني، نظرات متفاوتي داشته باشند.
2- بسيجي خاص؛
1/2- افراد غير عضوي هستند که واجد شرايط حداکثري عضويت در بسيج هستند.
2/2- افرادي هستند که از نظر فکري و رفتاري، همانند يک بسيجي عادي (حامي) عمل مي‌کنند، اگرچه ممکن است از نظر اعتقادي و ديني، نظرات متفاوتي داشته باشند.
ج- تعاريف پيشنهادي براي بسيجي عضو يا منتسب:
1- عضو عادي (عنوان فعلي که جايگزين براي آن پيشنهاد شده است):
1/1- افراد داوطلبي هستند که از حداقل شرايط عضويت در بسيج برخوردارند و براي همکاري با اين سازمان، ثبت نام نموده و تشکيل پرونده داده اند.
2/1- آحاد اقشار جامعه که به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران معتقدند و با ثبت نام در بسيج، بنا بر ضرورت و متناسب با نياز بسيج و تخصص، تجربه و علايق خود، در مأموريت‌ها و برنامه‌هاي اين نهاد مردمي شرکت مي‌کنند.
3/1- آحاد اقشار جامعه که به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران معتقدند و رفتار و کردار و عملشان مبتني بر (منطبق با) اصول و ارزش‌هاي انقلابي و اسلامي يا (الهي و انساني که اقليت‌هاي مذهبي را هم شامل شود) است.
4/1- آحاد اقشار جامعه که به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران اعتقاد دارند و با حضور مؤثر و مطلوب در جامعه، در پيشرفت همه جانبه کشور، ايفاي نقش مي‌کنند.
5/1- آحاد اقشار جامعه که به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران پايبند هستند و متناسب با شرايط، حامي و همراه فعالييت‌هاي بسيج در عرصه‌هاي مختلف هستند.
2- عضو فعال (عنوان فعلي که جايگزين براي آن پيشنهاد شده است):
1/2- افراد داوطلبي هستند که از شرايط نسبي عضويت در بسيج برخوردارند و براي همکاري با اين سازمان، ثبت نام نموده و مراحل تشکيل پرونده، آموزش‌هاي مقدماتي و سازماندهي اوليه را طي نموده و متناسب با نياز بسيج و ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي مادي و معنوي خود، با اين نهاد مردمي همکاري دارند.
2/2- آن گروه از بسيجيان هستند که؛ مايلند نقش مؤثرتري در تحقق اهداف و آرمان‌هاي بسيج داشته باشند و متناسب با نياز بسيج، بخشي از وقت خود در موضوع مورد علاقه يا تخصص مربوطه را به طور منظم يا پراکنده، صرف مأموريت‌ها و برنامه‌هاي بسيج مي‌کنند.
3/2- آن گروه از بسيجيان عادي هستند که متناسب با علاقه، تخصص و تجربه و نيز اولويت‌هاي بسيج، بخشي از ظرفيت‌هاي مادي و معنوي خود را اجراي صرف مأموريت‌ها و برنامه‌هاي بسيج مي‌کنند.
3- عضو ويژه (عنوان فعلي که جايگزين براي آن پيشنهاد شده است):
1/3- افراد داوطلبي هستند که همانند يک فرد پاسدار، از حداکثر شرايط عضويت در بسيج برخوردارند و براي همکاري با اين سازمان، ثبت نام نموده و مراحل تشکيل پرونده، شرکت در آموزش‌هاي تکميلي و سازماندهي نهايي را طي نموده و متناسب با نياز بسيج به شکل مؤثر و گسترده در مأموريت‌هاي بسيج شرکت مي‌کنند.
2/3- آن گروه از اعضاي بسيج هستند که واجد همه شرايط عضويت در سپاه هستند و حاضرند متناسب با شرايط کشور و بنا بر ضرورت، همه يا بخش عمده‌اي از وقت خود را به شکل داوطلبانه و تحت عنوان بسيجي، صرف اجراي برنامه‌ها و مأموريت‌هاي محوله به بسيج نمايند.
3/3- آن بخش از اعضاي بسيج هستند که با عملکرد جهادي، تفکر بسيجي و روحيه انقلابي، تمام توان خود را صرف انجام کامل وظايف شرعي و قانوني خود نموده و در ارتباط تنگاتنگ و مؤثر با بسيج قرار دارند.
برخي از کليدواژه‌هاي مورد نظر رهبر معظم انقلاب در مورد ويژگي‌هاي اختصاصي بسيجي:
آرمانگرا، حاضر در همه صحنه‌ها، قانونمند، جهادي، انقلابي، اخلاق‌مدار، عملگرا، اهل علم و عمل، مخلص، ايثارگر، اهل بصيرت، نجات‌بخش، ارزشي، خودجوش، مؤمن و معتقد به خدا، بلندهمت، دلسوز، خواسته‌هاي او در حد اعتلاي کشور است و در چارچوب قانون، آتش به اختيار عمل مي‌کند.
رسالت / احمد رضا هدايتي