آيه
أَفَرَاَيْتُمُ الْمَآءَ الَّذِى تَشْرَبُونَ
أَأَنتُمْ أَنزَلُْتمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ
لَوْ نَشَآءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجاً فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ
ترجمه
آیا آبى را كه مى نوشید دیده اید؟
آیا شما آن را از ابر بارانزا فرو آوردید یا ما فرو فرستنده ایم؟
اگر بخواهیم آن را شور و تلخ مى گردانیم ، پس چرا سپاسگزارى نمى كنید؟
نکته ها
«مُزْن» به ابر سفید بارانزا گفته مى شود، «اُجاج» آب شور همراه با تلخى است.
در حدیث مى خوانیم : هرگاه رسول خدا صلى الله علیه وآله آب مى نوشید، مى فرمود : «الحمدللّه الّذى سقانى عَذباً فُراتاً برحمته و لم یجعله مِلحاً اُجاجاً بذنوبى»(59)، خدا را شكر كه به واسطه رحمتش به ما آب گوارا نوشاند و به خاطر گناهانِ ما، آن را شور قرار نداد.
توجّه به نقش آب در رفع تشنگى «تشربون»، چگونگى پیدایش آب «من المزن» ، فرو آمدن باران «نحن المنزلون»، و مزه و طعم آن «لو نشاء لجعلناه اجاجاً»، انسان را به شكرگذارى وا مى دارد. «فلولا تشكرون»
الطاف دائمى خداوند ، نشانه عجز او از تغییر و تحوّل نیست . جمله «لو نشاء» به معناى آن است كه ما آب را شور نمى كنیم ولى مى توانیم این كار را انجام دهیم.
توجّه به نعمتها ، هم اعتقاد توحیدى انسان را بالا مى برد، «نحن الزارعون ... نحن المنزلون» هم روحیه تشكر را در انسان زنده مى كند و هم استبعاد زنده شدن دوباره و معاد را برطرف مى كند.
59) وسائل، ج 25، ص257.
پيام ها
1- استدلالهاى قرآن ، فراگیر ، ساده و در عین حال عمیق است . نگاهى به آب ، براى توجّه انسان به مبدأ و معاد كافى است. «أفرأیتم الماء الّذى تشربون»
2- نزول آب قابل نوشیدن ، نشانه حكمت و قدرت الهى است .«الماء الّذى تشربون»
3- نزول باران از آسمان ، از قدرت انسان خارج است و این براى خداشناسى كافى است . «ءأنتم انزلتموه من المزن ام نحن المنزلون» (هیچ عملى بدون اراده الهى تحقق پیدا نمى كند.)
4- آفرینش ، كلاس تدبّر ، «أفرأیتم ...» تذكّر ، «أفلا تذكّرون» و زمینه ساز تشكّر است. «فلولا تشكرون»